آرامگاه "ابوسعيد ابوالخير" كجاست + عكس

به گزارش خبرنگار خبرگزاري فارس در عشق‏آباد، صحبت در مورد "ابوسعيد ابوالخير" را از آرامگاه وي كه در آن سوي دامنه رشته كوههاي هزار مسجد خراسان و در بياباني وسيع و پوشيده از خار و خاشاك در حومه شهرك مهنه تركمنستان است و همجوار با مرز جمهوري اسلامي ايران آغاز مي‌كنيم كه هم اكنون مزار اين عارف نامي به زيارتگاه تركمن‌ها و دوستداران طريقت وي تبديل شده است.

بنا به اسناد موجود تاريخي، ابوسعيد آخرين مجلس خود را در 27 رجب سال 440 ق برگزار كرد و در اين مجلس، فرزندش ابوطاهر سعيد را به عنوان جانشين معرفي و درباره چگونگي مراسم تشييع جنازه خود به مريدان سفارش كرد.

پس از يك هفته در چهارم شعبان همان سال در سن 83 سالگي درگذشت و جنازه او را در خانه خودش دفن كردند و در تشييع او آنقدر ازدحام جمعيت زياد بود كه تابوت او تا نيمي از روز دفن نشد و پس از آن نيز راه به وسيله مامورين حكومتي باز شد تا توانستند جنازه را به خاك بسپارند.

اولين بار پس از وفات ابوسعيد ابوالخير، آرامگاهي به سبك بناهاي تاريخي دوران سلجوقي و اسلامي توسط شاهان سلجوقي در ‪ ۱۰۴۹‬ ميلادي بر مزار وي احداث شد كه در فاصله حدود پنج كيلومتري شهرك فعلي مهنه قرار دارد.

اين بنا تاكنون پابرجاست و توسط دولت تركمنستان بعنوان يك اثر تاريخي و فرهنگي به ثبت رسيده و مورد حفاظت قرار گرفته‏است.

آرمگاه ابوسعيد مطابق پلان يك ساختمان واحد مربع شكل با اضلاع ‪ ۳/۱۰‬متر در ‪ ۵/۱۰‬متر است.

ضخامت ديوار عمارت ‪ 2/5‬تا ‪ ۳‬متر بوده و از درون آنها گالري‌هايي(راهرو) مي‌گذرند و آجرهاي بكار رفته در بنا نيز به ابعاد ‪ 22/5 در 5/24 سانتي متر است.

بناي بيروني آرامگاه ابوسعيد ابوالخير بدليل گلي بودن آن در حال فرو ريختن است كه نياز دارد كارهاي بازسازي و مرمت اين اثر منحصر به فرد معماري اسلامي هرچه سريعتر از سر گرفته شود.

اعلام آمادگي وزير فرهنگ ايران براي ساخت فيلمي مشترك از زندگي ابوسعيدابوالخير

وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي كه پيش از سال جديد شمسي به منظور شركت در مراسم افتتاحيه هفته فرهنگي ايران در تركمنستان به عشق‏آباد سفر كرده‏ است، در جمع خبرنگاران و هنرمندان از آمادگي طرف ايراني براي ساخت فيلم مشترك در مورد زندگي و شخصيت ابوسعيد ابوالخير خبر داد.

"سيد محمد حسيني" تصريح كرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ايران به اتفاق دست اندركاران صنعت فيلم كشورمان آماده است اقدامات لازم را براي تحقق اين امر انجام دهد و آماده است براي پيگيري دريافت موافقت رسمي طرف تركمنستاني نيز اقدام كند.

وي با اشاره به اينكه طرف ايراني براي ساخت فيلم (مستند) در مورد مفاخر مورد احترام ايران و تركمنستان نظير "مختومقلي"،"ابوسعيد ابوالخير" و قدمگاه امام رضا (ع) در مرو قديم گفت: اين پيشنهاد در ملاقات با مقامات عالي رتبه دولت تركمنستان به ويژه رئيس جمهور، معاون رئيس جمهور در امور فرهنگي، وزير فرهنگ، وزير خارجه تركمنستان در جريان اين سفر مذاكره و مطرح شده ‏است كه طرف تركمني نيز از اين پيشنهادات استقبال كردند.

حسيني, با اشاره به ظرفيت‌هاي بالاي سينماي ايران اظهار داشت: سينماي ايران, سينماي اخلاق, معنويت و سعادت است در مقابل سينماي غرب و هاليوود كه خشونت و مسائل غير اخلاقي و غير انساني را ترويج مي‏كند، ايستاده است.

جايگاه ابوسعيد ابوالخير در بين مردم تركمن و ديگاه‏هاي دانشمندان و محققان تركمنستاني

تركمن‌ها علاقه ويژه‌اي به ابوسعيد ابوالخير كه در نزد آنها به "منه بابا" مشهور است، دارند و هر روز شمار زيادي از تركمنها به زيارت اين آرامگاه مي‌آيند.

هر روز آرامگاه آن حضرت بدون زائر نيست و زائران از سراسر تركمنستان به اين محل مي‏آيند و اداي احترام كرده زيارت و قبر آن بزرگ را مي‌بوسند و حوائج معنوي و دنيوي خود را در اين محل مقدس از خداوند متعال مسئلت دارند.

شرق شناس و روزنامه نگار مشهور تركمنستاني در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاري فارس در عشق‏آباد ضمن استقبال از پيشنهاد وزير فرهنگ ايران در مورد ساخت فيليم در ارتباط با زندگي و شخصيت ابوسعيد ابوالخير گفت: اين يك اقدام جديد و حسنه در حق آن پير صاحب كرامت، سلطان عرفا و شهباز اهل طريقت صوفيگري و تصوف خراسان زمين و عاملي در شادي روح آن بزرگوار خواهد بود.

"جمعه آتايوف" در اين مصاحبه با اشاره به اينكه پيشتر نيز برنامه‏هاي مشترك در مورد گراميداشت حضرت ابوسعيد ابوالخير كه ستاره درخشان علم و معرفت در دوران خود بوده است، به همت دست اندركاران امرو فرهنگي و علمي ايران و تركمنستان برگزار شده است كه ثمره آنها تاليف و ترجمه برخي آثار آن حضرت مي‏باشند.

اين محقق و مترجم شهير تركمنستاني با اشاره به ضرورت تحقيق و مطالعه عميق شخصيت هاي مشترك و مفاخر مشترك ايران و تركمنستان و انعكاس زندگي و خلاقيت آنها در برنامه‌هاي آتي از جمله در فيلم‌هاي مستند كه وزير فرهنگ ايران به آن اشاره كرده است، گفت: شاگرد كاملي كه حضرت سرخس بابا، تربيت كرد؛ پير صاحب معجزه، حضرت ابوسعيد ابوالخير – مهنه بابا بود و حضرت ابوعبدالرحمان سلمي پير صاحب كرامت، حضرت ابوالقاسم قريشي را پرورش نمودند.

سلمي، ابوعلي ظاهر سرخسي، تصاب، لقمان سرخسي، ابوعبدالله محمد هزري مروزي، ابوعلي دقاق،ابوبكر عبدالله بن احمد عفال (غفار) مروزي، پير ابوالقاسم بشير و غيره از پيرهاي همزمان حضرت سرخس بابا به شمار مي‌روند كه در رساله علمي خودم نيز اسامي اين شخصيت‌ها را ذكر نموده‏ام.

وي افزود: يكي از آخرين كارهاي علمي و تحقيقاتي در مورد مفاخر مشترك خراسان زمين هم تهيه كتاب موسوم به هفت پير خراسان است كه در مورد هفت پير نام آور جهان اسلام است كه عبارتند از: 1- حضرت بايزيد بسطامي 2- حضرت ابراهيم ادهم 3- حضرت ابوالفضل سرخسي سرخس بابا، 4- حضرت ابوسعيد ابوالخير 5- حضرت ابوالحسن خرقاني 6- حضرت خواجه عبدالله انصاري و 7- فريد الدين عطار نيشابوري.

آتايف تاكيد كرد: از آنجايي كه مطلع و آشنا هستم، مستند سازان ايراني بهترين فيلم‌هاي مستند را در ايران و دنيا را تهيه مي‌كنند كه اطمينان دارم كه به همت و كمك مورخان، دانشمندان و محققان و كارگردانان دو كشور بهترين فيلم مستند در مورد ابوسعيد ابوالخير را بسازيم و ما نيز آماده هستيم كه در اين طرح و اقدام خدا پسندانه سهيم باشيم.

در همين حال، "قنديم قربان‏اف" استاد دانشگاه تركمنستان نيز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري فارس در عشق‏آباد در مورد ابوسعيد ابوالخير نيز گفت: در كنار حضور فعال در همايش‌هاي مشتركي كه چه در ايران و چه در خاك تركمنستان درباره گراميداشت حضرت ابوسعيد ابوالخير برگزار شدند، به تاليف مقاله و كتاب‏هاي متعدد در مورد آن حضرت پرداختم.

اين استان مشهور زبان و ادبيات فارسي تصريح كرد: كار علمي و تحقيقاتي من بيشتر تحقيق در مورد شجره و نبيره حضرت ابوسعيد ابوالخير بود كه در همايش‏هاي بين‏المللي مربوط به آن حضرت ارائه شده است.

دكتر قنديم‏اف كه هم‏اكنون فعاليت خود را با تدريس زبان و ادبيات زبان فارسي به شاگردان رايزني فرهنگي سفارت ايران در عشق‏آباد ادامه مي‏دهد، گفت: ابوسعيد ابوالخير در ميان عارفان مقامي بسيار ممتاز و استثنايي دارد و نام او با عرفان و شعر آميختگي عميقي يافته ‌است.

وي تاكيد كرد: احيا و حفظ ارزش‏هاي ميراث غني فرهنگي و تاريخي دو ملت بزرگ تركمنستان و ايران آن هم به همت دولت و دست اندركاران امور فرهنگي و هنري و علمي كار بسيار مهم و ستودني است كه تبادل هيات فرهنگي و عملي دو كشور و نيز برگزاري همايش‌هاي مشترك براي گراميداشت مفاخر مشترك امر ضروري مي‏باشد.

قربان‏اف گفت: زندگي و خلاقيت پرافتخار ابوسعيدابوالخير شايسته گراميداشت است و وجود آرامگاه آن حضرت در خاك تركمنستان موجب افتخار مضاعف و عامل ديگري در پيوند معنوي ملت بزرگ ايران و تركمنستان است.

همچنين مرحوم استاد "ساري‏اف" كه در واقع تمام زندگي خود را در كرسي زبان و ادبيات فارسي دانشگاه مختوم‏قلي تركمنستان سپري كرد در آثار متعدد علمي و تحقيقاتي خود ابعاد مختلف زندگي و خلاقيت شيخ ابوسعيد ابوالخير منعكس كرده است.

اين استاد برجسته تركمن كه استاد در واقع تمامي زبان شناسان و مترجمان معاصر زبان فارسي تركمنستان بود، در اثر خود موسوم به "داناي بزرگ شرق" در مورد ابوسعيد ابوالخير چنين مي‏نويسد: ابو سعيد ابوالخير را در كنار محبوبيت فوق العاده بين مردم مسلمان عادي، نه فقط حاكمان غزنوي و يا سلاطين سلجوقي كه آوازه اش جهانگير شده بودند نيز "پدر" خطاب مي‌كردند كه روايت‌هاي متعدد موجود گواه بر اين گفته‌ها مي‏باشد.

استاد ساري‏اف نابغه نادر در زمينه زبان و ادبيات فارسي و تركمني بود و بين محافل علمي و دانشمندان ايراني نيز نام آشنا است.

در بخش ديگر اين اثر نوشته است: يكي از وجوه تمايز آفرينش‌هاي منه بابا (ابوسعيد ابوالخير ) از معاصرانش شعر سرايي مداوم اوست و آنطوري كه در كتاب "تذكرِة الاوليا"ي عطار گفته مي‌شود كه اولين مرشد ابوسعيد، شيخ ابوالقاسم گركاني بوده است و او به ابوسعيد نوجوان گفته است كه :"اگر مي خواهي كلام خدا را بر زبان آوري" هميشه اين شعر را با سرعت تكرار كن:

من بي تو دمي قرار نتوانم كرد

احسان تو را شمار نتوانم كرد

گر بر تن من زبان شود هر مويي

يك شكر تو از هزار نتوانم كرد

وي در ادامه حتي در لحظاتي كه نفسش به شمارش افتاده بود، وقتي از او پرسيدند: "اي شيخ پس از آنكه شما دار فاني را ترك نموديد كدام آيه از قران كريم را قرائت كنيم؟ آن بنده مسلمان فروتن مي گويد: آن كار بسيار عظيمي است، براي ما خواندن شعري كه ذيلا مي‌خوانم كفايت مي‌كند و رباعي زير را مي‌خواند:

خوبتر اندر جهان از اين چه بود كار؟

دوست بر دوست رفت و يار بر يار

آن همه اندوه بود و اين همه شادي

آن همه گفتار بود و اين همه كردار

استاد آتا ساري‏اف در بخش ديگر اين اثر خود كه در كتاب مجموعه مقالات كنگره علمي ابوسعيد ابوالخير نيز چاپ شده است با اشاره به فراهم آوري امكانات براي مطالعه بيشتر در مورد اساتيد و بزرگان علم و دانش كه به زبان فارسي و عربي اثر و شعر از خود به يادگار گذاشته‌اند، نوشته است: انشاءالله هر كس به درگاه او روي آورد، مسلمان باشد، يا مسيحي و يا يهودي يا راه گم كرده هر كسي كه با خلوص نيت به او روي آورد به مقصد و مراد خود مي‌رسد زيرا كه پير اعظم، خود چنين گفته است:

بازآ،بازآ، هرآنچه هستي،بازآ

گر كافر و گبر و بت‌پرستي بازآ

اين درگه ما درگه نااميدي نيست

صد بار اگر توبه شكستي،بازآ

از سوي ديگر دولت تركمنستان به ويژه علاقه شخصي قربانقلي بردي‏محمداف رئيس جمهور تركمنستان به بزرگان و اهل معرفت، عرفان و تصوف به ويژه ابوسعيد ابوالخير، همواره بر جايگاه اين بزرگان در جامعه، تاكيد شده است.

به همين دليل نيز پژوهشكده ملي نسخه خطي تركمنستان در سال‌هاي اخير اقدام به ترجمه آثار در ارتباط با وي را آغاز كرده است و تعدادي از آنها را نيز به زبان تركمني منتشر كرده است.

در پي اهميت دولت تركمنستان به احيا ادبيات ملي و كهن شرق و گراميداشت بزرگان اهل قلم، در سال گذشته ميلادي در پارك بزرگ در مركز عشق آباد پايتخت تركمنستان پارك بزرگ و مجهز موسوم به پارك "الهام" را احداث كرد و در آن مجسمه و تنديس بزرگان اهل، شعر، ادب،عرفان و معرفت و قهرمانان ملي ملت تركمن را نصب كردند كه بين آنها مجسمه بزرگ سنگي شيخ ابوسعيد ابوالخير (مانه بابا) نيز قرار دارد.

بزرگاني چون ابوسعيد ابوالخير، انوري ابيوردي، عمر خيام، خواجه يوسف همداني، كسايي مروزي، شيخ نجم‌الدين كبري، ابوعلي دقاق از جمله دهها شخصيت تاثيرگذار در فرهنگ و ادب فارسي هستند كه هم‏اكنون در تركمنستان بعنوان شخصيت‌هاي تاريخي اين ملت مورد احترام و تكريم قرار مي‌گيرند كه تنديس تعدادي از آنها نيز در پارك ملي "الهام" عشق‏آباد نصب شده است.

منبع : سايت فارس نيوز

براي مشاهده اشعار ابوسعيد ابوالخير كليك كنيد