99

سوال : با سلام
لطفا درباره حذف به قرينه حضوري توضيح دهيد.
با تشكر پاسخ : دوست خوبم.سلام.از سوالي كه پرسيده اي ممنونم.همان طور كه ميدانيد گاهي در گفتار و نوشتار ما براي جلوگيري از تكرار و رعايت اختصار به حذف متوسل مي شويم.يعني با رعايت قواعدي بخشي از كلام را حذف مي كنيم.اين حذف مي تواند به دو شكل باشد.يكي از ان كه مورد سوال شماست حذف به قرينه لفظي (حضوري )است.مثلا:من به دانشكاه رفتم مريم هم.در اينجا (به دانشگاه رفت)از جمله دوم حذف شده است بدون ان كه خللي به معناي جمله وارد شود.اما در اينجا قرينه اي وجود دارد كه شما را به بخش محذوف راهنمايي مي كند.(به دانشگاه رفتم) وشما مي فهميد كه بخش محذوف جمله دوم چيست.
اما گاهي بدون اين قرينه بخشي از كلام حذف ميشود كه به ان حذف به قرينه معنوي گفته مي شود.مثلا هر كدام از ما با يك خطر مواجه شويم فقط مي گوييم:كمك.در حالي كه منظورمان اين است كه:من به كمك احتياج دارم.اما به دليل عادتهاي ذهني بخش زائد ان را حذف كرده ايم.
و هيچ قرينه لفظي در اين جمله نيست.

سوال : با سلام و خسته نباشيد
ايا در بيت زير بين كلمات "افروز" و "امروز "جناس وجود دارد؟
«زد بانگ كه كيست حاضر امروز كز عشق نبودهخاطر افروز»
با تشكر از شما

پاسخ : دوست خوبم.سلام.همان طور كه مي دانيد جناس انواع متعددي دارد.يكي از انواع ان هم جناس ناقص است.جناس ناقص هم اشكال متفاوتي را در بر مي گيرد.مثلا جناس تاقص اختلافي:يعني دو كلمه فقط در يك حرف با هم متفاوت باشند.مثلا:مرگ_مرد.
نوع ديگري از جناس ناقص جناس ناقص حركتي است.:يعني در كلمه املاي مشابهي دارند ولي حركت يكي از حروف متفاوت است.مثلا مرد_مرد(در يكي م مفتوح است و در ديگري مضموم)
اما در مثال شما افروز و امروز هم در يك حرف و هم در يك حركت با هم فرق دارند.بنابراين در اين انواع نمي گنجد و بهتراست كه ان را جناس محسوب نكنيم.