98

سوال : با سلام.
سوالي دارم از درس زبان فارسي سال سوم دبيرستان در مورد جملات 3 جزئي و 4 جزئي.
ابتدا از اين جمله آغاز ميكنم:
1) محمد به علي گفت ....
2)محمد علي را گفت ......
واضح است كه در جمله ي اول علي متمم است.اما در جمله دوم چطور؟؟؟
همينطور در مورد جملات 4 جزئي زير:
1)مادر به بچه شير داد.
2)مادر بچه را شير داد.
كتاب درسي دو جمله ي اخير را عينا ذكر كرده و اولي را 4 جزيي(مفعول-متمم) و دومي را 4 جزيي (مفعول-مفعول) گفته است.
با اين حساب طبق فرض كتاب درسي علي نيز بايد مفعول ياشد!!
نظر شما در اين مورد چيست؟
18 ساله
ديپلم پاسخ : دوست عزيز سلام.از سوالتان ممنون.با توضيح يك نكته اشكال شما بر طرف حواهد شد و ان اين است كه را گاهي حرف اضافه است.مثل جمله:محمد علي را گفت.كه معني ان دقيقا معادل (محمد به علي گفت) است.اما گاهي را نشانه مفعول است كه پس از ان(مفعول ) مي ايد.مثل مادر بچه را شير داد.بنا بر اين هرگاه را حرف اضافه باشد مي تواند متمم بسازد.

سوال : با سلام و خسته نباشيد به مشاورمحترم طاهري :
1) كاربرد حرف« را» در « شيخ مارا چشم بر وي افتاد » مشابه كاربرد همين حرف است در عبارت :
الف ) ما را در دوزخ بايد ب) خواجه بو سهل را بسيار ملاقات كرد
ج) هميشه وي را از ما حاجت آن بود د) سه خليفت را خدمت كرد

لطفا در مورد تشخيص « راي فك اضافه» در نظم و نثر تو ضيح دهيد .

2)كدام كلمه از نظر ساخت با بقيه تفاوت دارد؟
الف)شير افكن ب) پس افكند ج) شير اوژن د) باد پيما

3) با توجه به مفهوم بيت« بر كن ز بن اين بنا كه بايد از ريشه بناي ظلم بركند» فعل مصرع دوم چيست؟
الف) بايد بركند ب) بر كند ج) بناي ظلم بركند د)ظلم بر كند
با تشكر از تلاش شما

پاسخ : دوست عزيز.سلام.از سوالاتي كه پرسيده اي ممنونم.
سوال1:گزينه ج صحيح مي باشد.چون همان طور كه خودتان تشخيص داده ايد را مذكور (را فك اضافه ) است.براي تشخيص ان بهتر است تلاش كنيد از ان عبارت يك تركيب اضافي بسازيد.مثلا وي را حاجت.يعني حاجت وي.به جاي كسره اضافه (را )به كار رفته است.اگر شما بتوانيد جمله را درست مرتب كنيد و طرفين را در يك تركيب اضافي به كار ببريد و تغييري در معنا حاصل نشود
(را) فك اضافه خواهد بود.اين كار در نظم كمي سخت تر به نظر مي رسد چون مرتب كردن اجزاي جمله كمي دشوار تر است.

2_به نظر مي رسد گزينه ب پاسخ صحيح باشد.چون در سه گزينه ديگر همه ساخت فاعلي دارند.مثلا شير افكن يعني شير افكننده.اما گزينه دو ساخت مفعولي دارد.

3_گزينه ب صحيح است.