16نشانه كه وقتش رسيده شغلتان را ترك كنيدپاسخ : با سلام
همانطور كه مي‌داني در ادبيات داستاني و كلاً در آرايه‌هاي ادبي بحثي هست به نام شخصيت‌پذيري موجوداتي عير از انسان و بهتر بگويم انسان‌نمايي پديده‌ها. نويسندگان ما از اين اصل در داستان‌ها و اشعار خود به مرور استفاده كرده و مي‌كنند. مثالي برايت مي‌زنم:« برگ خشكيده آخرين لحظه‌هاي عمرش را مي‌گذراند. با خود زمزمه‌اي داشت. انگار داشت با خداي خويش راز و نياز مي‌كرد . . . » خوب برگ در اينجا مانند انسان پيري است كه آخرين لحظه‌هاي عمرش را مي‌گذراند و با خداي خود حرف مي‌زند. پس ما در اين داستان به برگ شخصيت و رفتاري انساني را نسبت داده‌ايم تا بتواند در داستان ما نماد زنده بودن و زندگي كردن را داشته‌باشد. البته خود من داستان «گاو» را منسجم و كامل نخوانده‌ام كه بخواهم بگويم «گاو» دقيقا نماد چيست، اما تو خودت مي‌تواني با اين توضيح و اصلي كه برايت تعريف كردم به جواب سؤال خود برسي. . .
سوال : با سلام.
حافظ و مولانا را با هم مقايسه كنيد.
آراء كداميك از اعتبار بيشتري برخوردار است؟
آيا اختلاف نظري ميان دانشمندان هست؟
از نظر ادبي چطور؟ كداميك قوي تر است؟
منظور من تفصيل اين سؤالها اسن نه يك آره يا نه
با عرض معذرت.
سؤالتان كمي جاي تأمل دارد. چرا كه حتي بزرگان ادبيات ما به عنوان مثال هيچ‌گاه دو شاعر بزرگ و نامداري مثل حافظ و مولانا را در مقام مقايسه قرار نداده‌اند تا به اين نتيجه برسند كه مثلا يكي قويتر است يا يكي بهتر. چرا كه ما در مقايسه‌ي اين دو بايد اين نكته را توجه داشته باشيم : راهي كه حافظ در عرفان و معارف اسلامي طي كرده است با عرفان مولانا متفاوت است. همانطور است تفاوت شرايط اجتماعي و فرهنگي زمان او و مولانا و يا انقلاب روحي كه در مولانا صورت گرفت شايد به گفته بعضي بزرگان ما مسير زندگي مولانا را عوض كرد را نمي‌توان با هيچ چيز ديگري مقايسه كرد پس خود به خود به جواب قسمتي از سؤالتان مي‌رسيم : نمي‌توان گفت كداميك قويتر است. در حيطه‌ي ادبيات و شعر و عرفان محدوديت وجود ندارد كه كسي بتواند به درجه آخر برسد و مثلا از همه قويتر باشد. در قسمتي از سؤالتان گفته‌ايد آراء كداميك از اعتبار بيشتري برخوردار است ؟ البته اينجا اين سؤال مطرح مي‌شود كه از چه نظر ؟ در چه موضوعي ؟ ولي به صورت كلي من مي‌گويم هر دو . چرا كه در بحث عرفان و علم و معرفت اسلامي نيز هر دو صاحب مقام و از بزرگان‌اند. در قسمت بعدي سؤال اختلاف نظر از چه ديدگاه ؟ بله سلايق و علاقه‌ها به اين دو شاعر متفاوت است. همانطور كه شما شايد به يك نفر ازاين دو شاعر علاقمند هستيد ولي مطمئنم ديگري را هم نيز مد نظر داريد. به هر حال توصيه مي‌كنم زندگينامه اين دو شاعر بزرگ را مطالعه كنيد و خودتان در مقام مقايسه سعي كنيد به سؤال خودتان پاسخ دهيد. كمي سخت است نه ؟ مي‌بينيد كه نمي‌توانيد حافظ و عرفان و غزلش را با مولانا و اشعار عاشقانه در مقام عرفاني‌اش را مقايسه كنيد ! چرا كه هر دو شيرني و زيبايي خود را دارند . . . اميدوارم به جواب سؤال خود رسيده باشيد .