يوگنيا نيكيتنكو 23 ساله و ساكن مسكو است. او در دانشگاه دولتي علومانساني مسكو مشغول به تحصيل در رشتهي زبان و ادبيات فارسي است و دوست دارد كه دربارهي ادبيات كلاسيك فارسي بيشتر تحقيق كند. يوگنيا در زمينهي نثر فني و بدايعالوقايع زينالدين واصفي كه در تاشكند نوشته شده، تحقيق ميكند. او كه تازه در ابتداي كار تحقيقش است به ايران آمده تا بتواند با كمك استادان ايراني در اين زمينه اطلاعات بيشتري كسب كند.
فارسي را كجا ياد گرفتيد و چه مشكلاتي در اين زمينه داشتيد؟
من در دانشگاه فارسي را از استادهايم ياد گرفتم و حدود 6 سال است فارسي صحبت ميكنم. مشكلي كه مردم روسيه دارند تفاوت فرهنگيشان با فارسي زبانهاست، فرهنگ روسي به فرهنگ اروپايي نزديكتر است براي همين اين مشكل فرهنگي يادگيري زبان فارسي را سختتر مي كند و مشكل ديگر اين است كه استاد فارسي زبان كه زبان مادرياش فارسي باشد در دانشگاه نداريم.
چرا كتاب «بدايعالوقايع» را انتخاب كرديد؟
علاقهام به نثر فني باعث اين كار شد و تصميم دارم بعد از اينكه كامل روي اين كتاب كار كردم، آن را با كتابهاي ديگر كه نثر فني دارند مقايسه كنم و سپس درباره بازگشت ادبي تحقيقي انجام دهم چون برايم جالب است كه چطور نثر فني تبديل به نثر ساده در دوره بازگشت ادبي شده است.
آيا روي موضوع پاياننامهاي شما، قبلا كسي كار كرده است؟
يك دانشمند بزرگ شوروي قبلا روي «بدايعالوقايع» خيلي كار كرد و چند بخش آن را به روسي ترجمه كرد ولي كامل ترجمه نشده است و چند تحقيق هم در اين باره نوشتهاند.
آيا در اين زمينه با كمبود منابع روبهرو نشديد؟
الان كه در ايران هستم سعي ميكنم منابع خوبي را پيدا كنم چون در اينجا منابع بيشتر است ولي در روسيه هم منابع خوبي در دسترس هست.
در روسيه بيشتر ادبيات كلاسيك مورد توجه و شناخته شده است يا ادبيات معاصر ايران؟
در روسيه ادبيات كلاسيك بيشتر طرفدار دارد و اصلا ادبيات معاصر مورد توجه نيست، چون دانشمندان شوروي بيشتر روي ادبيات كلاسيك كار ميكردند و اين ادبيات كلاسيك را بين مردم ريشهدارتر كرده است.
فكر مي كنيد مردم روسيه چقدر علاقهمند هستند كه با ادبيات ايران آشنا شوند؟
الان جوانها بيشتر بهدنبال پول هستند تا زندگي موفقي داشته باشند و اگر كسي زبان و ادبيات خوانده حالا چه فارسي، روسي، انگليسي و هر زبان ديگري، نميتواند يك كار پر درآمدي پيدا كند براي همين خيلي دنبال يادگيري ادبيات نميروند. اما براي مردم روسيه ادبيات ايران خيلي جالب است و اطلاعات روسها درباره ايران زياد نيست اما هميشه وقتي من خودم چيزي را براي دوستانم تعريف ميكنم براي آنها شنيدن درباره ادبيات ايران جالب است.
بيشتر كدام يك از شعراي ايران مورد توجه مردم روسيه است؟
بيشتر خيام، چون تبليغ زيادي روي خيام شده است و از قرن نوزدهم كه خيام به روسي ترجمه شده است مورد توجه بوده است و در روسيه چند تا چاپ رباعيات خيام هم داريم بعد حاف1 فردوسي و سعدي را ميشناسند. البته مسلمانان روس با مولانا خوب آشنا هستند.
شما كدام يك از شاعران كلاسيك را بيشتر دوست داريد؟
من به حافظ علاقه خاصي دارم و تا به حال چند بار هم ديوانش را خواندهام.
اوضاع ادبيات فارسي در دانشگاههاي روسيه چگونه است؟
بستگي به دانشگاه دارد، من از دانشگاهي كه در آن تحصيل ميكنم خيلي راضي هستم چون استادان خيلي خوبي داريم ولي دانشگاههاي ديگر با هم در آموزش تفاوت دارند.
منبع : سايت تبيان